Η δημοσίευση αυτή αναφέρεται σε μία γενική ταξινόμηση των διαφόρων τύπων του οικιακού χώρου, με κριτήριο τη γεωμετρία της οριζόντιας τομής τους, δηλαδή την κάτοψη. Η κατηγοριοποίηση αυτή θα χρησιμοποιηθεί ως αναφορά σε θέματα που πρόκειται να συζητηθούν σε επόμενες δημοσιεύσεις στο διαδικτυακό μου ημερολόγιο.
Δύο είναι οι κύριοι τύποι που κυριαρχούν στις περισσότερες περιπτώσεις οικιακών χώρων: η «κλειστή» και η «ανοικτή» κάτοψη.[1] Η διάκριση μεταξύ των δύο αυτών τύπων γίνεται με βάση το συσχετισμό ανάμεσα στην σχεδιαστική αντίληψη του Adolf Loos (αρχιτεκτονική είναι πρωτίστως ο σχεδιασμός χώρου με βάση τη «σύγκλιση συμπαγών όγκων», «Raum Plan») και του Le Corbusier (αρχιτεκτονική είναι η δημιουργία κατασκευαστικών οντοτήτων, οι οποίες προσδιορίζουν χώρο. Οι οντότητες αυτές δεν διαμορφώνουν χώρο αλλά μάζα. Ο χώρος συλλαμβάνεται ως η χωρική ροϊκότητα, το κενό ανάμεσα στη μάζα των τοίχων, «ελεύθερη κάτοψη»/«Plan Libre»). Επομένως ως «κλειστή» κάτοψη εννοούμε υποδιαίρεση χώρου, σαφώς ορισμένα κλειστά ή ανοιχτά δωμάτια με ή χωρίς διάδρομο, χωρίς σαφή αίσθηση του συνόλου του σπιτιού και ως «ανοιχτή» κάτοψη χώρο υποδιαιρεμένο σε δωμάτια με μεγάλα ανοίγματα, που επιτρέπουν την οπτική σύνδεση από χώρο σε χώρο, και με ευελιξία στην οργάνωσή του. Ιδιαίτερη περίπτωση «ανοιχτής» κάτοψης αποτελεί η «ελεύθερη κάτοψη» όπου ο χώρος δεν έχει σαφή όρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του τύπου κάτοψης είναι η αρχιτεκτονική του Le Corbusier.
[1] Raumplan versus Plan Libre, Adolf Loos and Le Corbusier, 1919-1930, edited by Max Risselada, 1η έκδ., Rizzoli, New York, 1988, σελ. 7 και Μαρτινίδης Πέτρος, Μεσιτείες του Ορατού: ζητήματα θεωρίας της κριτικής στην αρχιτεκτονική και την τέχνη, εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, Αθήνα 1997, σελ. 194
Συνοπτικά, η κατηγοριοποίηση της οργάνωσης του οικιακού χώρου με κριτήριο την κάτοψη, και με παραδείγματα από τη διεθνή ιστορία αρχιτεκτονικής, συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα:
Δύο είναι οι κύριοι τύποι που κυριαρχούν στις περισσότερες περιπτώσεις οικιακών χώρων: η «κλειστή» και η «ανοικτή» κάτοψη.[1] Η διάκριση μεταξύ των δύο αυτών τύπων γίνεται με βάση το συσχετισμό ανάμεσα στην σχεδιαστική αντίληψη του Adolf Loos (αρχιτεκτονική είναι πρωτίστως ο σχεδιασμός χώρου με βάση τη «σύγκλιση συμπαγών όγκων», «Raum Plan») και του Le Corbusier (αρχιτεκτονική είναι η δημιουργία κατασκευαστικών οντοτήτων, οι οποίες προσδιορίζουν χώρο. Οι οντότητες αυτές δεν διαμορφώνουν χώρο αλλά μάζα. Ο χώρος συλλαμβάνεται ως η χωρική ροϊκότητα, το κενό ανάμεσα στη μάζα των τοίχων, «ελεύθερη κάτοψη»/«Plan Libre»). Επομένως ως «κλειστή» κάτοψη εννοούμε υποδιαίρεση χώρου, σαφώς ορισμένα κλειστά ή ανοιχτά δωμάτια με ή χωρίς διάδρομο, χωρίς σαφή αίσθηση του συνόλου του σπιτιού και ως «ανοιχτή» κάτοψη χώρο υποδιαιρεμένο σε δωμάτια με μεγάλα ανοίγματα, που επιτρέπουν την οπτική σύνδεση από χώρο σε χώρο, και με ευελιξία στην οργάνωσή του. Ιδιαίτερη περίπτωση «ανοιχτής» κάτοψης αποτελεί η «ελεύθερη κάτοψη» όπου ο χώρος δεν έχει σαφή όρια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του τύπου κάτοψης είναι η αρχιτεκτονική του Le Corbusier.
[1] Raumplan versus Plan Libre, Adolf Loos and Le Corbusier, 1919-1930, edited by Max Risselada, 1η έκδ., Rizzoli, New York, 1988, σελ. 7 και Μαρτινίδης Πέτρος, Μεσιτείες του Ορατού: ζητήματα θεωρίας της κριτικής στην αρχιτεκτονική και την τέχνη, εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, Αθήνα 1997, σελ. 194
Συνοπτικά, η κατηγοριοποίηση της οργάνωσης του οικιακού χώρου με κριτήριο την κάτοψη, και με παραδείγματα από τη διεθνή ιστορία αρχιτεκτονικής, συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα:
A.Ι.α) Berthold Lubetkin, “Housect Holmbury” (1939)
A.II.α) Frank Lloyd Wright, “Avery Coonley” (1906-08)
A.Ι.β) Andrea Palladio,“Villa de Gio. BattistaGarzadore”(1570)
A.II.β) Adolf Loos, “Moller House” (1928) 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου